تمرکز یعنی توانایی حفظ توجه روی موضوعی معین که کاملا ارادی است . به تعبیری دیگر ، تمرکز حواس ، رساندن عوامل حواس پرتی به حداقل ممکن است . دقت به معنی خوب دیدن و خوب شنیدن و توجه برای خوب فهمیدن است .
عوامل موثر بر تمرکز و دقت :
1. علاقه و انگیزه :
مهمترین عامل که باعث ایجاد تمرکز و دقت می شود علاقه داشتن به آن موضوع است ، مثلا دانش آموزی که به درس ریاضی علاقه ندارد در هنگام مطالعه این درس هم تمرکز کمتری دارد ولی هنگام تماشای مسابقه فوتبال دارای ذهنی متمرکز است اگر به آن علاقه مند باشد . تا علاقه نباشد ، تمرکز نیست و تا تمرکز نباشد ، حافظه نیست و تا حافظه نباشد ، یادگیری و موفقیت تحصیلی نیست ، پس حلقه اول این زنجیره علاقه است .
علاقه بیشتر > تمرکز بیشتر > مرور ذهنی بیشتر > به خاطرسپاری بهتر > یادآوری سریعتر
2. میزان و شدت اطلاعات دریافتی :
شدت محرک ها نیز بر میزان دقت ما تاثیر گذارند . دروسی که عمیق تر و با صرف وقت و انجام تمرین بیشتر خوانده شوند ، بهتر به خاطر سپرده می شوند .
3. هدف و انتخاب :
از محرک های محیطی ، ما فقط آن های را درک می کنیم و می فهمیم که مورد انتخاب و هدف ما بوده اند ، مثلا وقتی مشغول مطالعه هستیم صداهای فراوانی مانند ماشین ، صحبت با دیگران ، تلویزیون و ... به گوش ما می رسد ولی ما به آن ها توجهی نمی کنیم چون آن ها را انتخاب نکرده ایم .
توصیه های افزایش دقت و تمرکز در کلاس درس :
1. در کلاس درس جایی بنشینید که از عوامل مزاحم به دور باشید معمولا جای مناسبی برای ایجاد تمرکز و یادگیری نیست .
2. برای تمرکز بیشتر یک تونل فرضی بین خود و معلمتان در نظر بگیرید ، به طوری که خارج از آن را نه ببینید و نه بشنوید .
3. شما به آموختن همه درس ها نیازمندید و داشتن علاقه به هر درس موجب افزایش تمرکز در آن درس است ، پس در تمام دروس با انگیزه و علاقه در کلاس درس حاضر شوید تا شنیدن و دیدن شما با دقت و تمرکز بیشتر همراه شود .
4. هنگام گوش دادن به درس در کلاس از انجام کارهای دیگر مثلا مطالعه کتاب درس دیگر و صحبت با دوستان اکیدا خودداری نمایید .
5. اگر به جای شنیدن به نوع نشستن و ایستادن و یا لباس معلم توجه کنید دقت شنوایی شما کم می شود .
6. سرعت فکر کردن 4 تا 10 برابر حرف زدن است پس آن چه از معلم می شنوید سعی کنید درک کنید و بفهمید .
7. حتی اگر ارائه مطالب درس توسط معلم ، ضعیف باشد خود را اسیر لهجه و کلمات نامناسب معلم نکنید و به فهم و منظور کلمات او بیشتر توجه کنید .
8. هشدارهای کلامی معلم مانند « مهم است » ، « توجه کنید » و ... و همچنین هشدارهای غیرکلامی او مانند حرکت دست و چهره و تغییر لحن او را مد نظر قرار دهید .
9. به یاد داشته باشیم هیجان و احساس های منفی مانند عصبانیت ، خشم در کلاس از شدت و دقت و تمرکز می کاهد .
10. در کلاس اگر درس دادن معلم را با معلم دیگری که در ذهن دارید مقایسه کنید یقینا از تمرکز و دقت شما در کلاس کاسته می شود .
محمدرضا پوردستمالچی / بتول فنایی / حسن زارعیان / بهمن ابراهیمی
خلاصه نویسی یکی از بهترین راهها برای مرور و تثبیت کردن مطالب در ذهن است
محمد همایون والا که در سال سوم دبیرستان با معدل کتبی ۹۳/۱۷دیپلم گرفته است، در سال پیش دانشگاهی نیز توانست رتبه 36 را در سهمیه منطقه 1 در کنکور سال 1388 کسب کند. او هم اکنون دانشجوی رشته مدیریت بازرگانی دانشگاه تهران است.
- به نظر شما در شرایط فعلی،کمیت درسخواندن مهمتر است یا کیفیت آن؟ چرا؟
به نظر من کمیت و کیفیت مکمل یکدیگرند. هر کدام به اندازه خود مورد نیاز هستند.
-اگر دوباره کنکور دهید، چه اشتباهی را تکرار نمیکنید؟
از دست ندادن وقت، حتی برای دقایقی کوتاه (البته منظورم این نیست که اصلاً تفریح یا استراحت نداشته باشید)، منظورم وقتهایی است که در داخل وقت مطالعه از دست میروند.
-میزان خواب شما در طی دوران کنکور چقدر بود؟ چه راهکاری را به داوطلبان برای تنظیم خواب خود، پیشنهاد میکنید؟
حدود 6 الی 7 ساعت در شب میخوابیدم. 1 ساعت هم در بعدازظهر استراحت میکردم. توصیه ام این است که همیشه ساعت معینی از شب را بخوابند. مثلاً همیشه 23 تا 6 صبح در خواب باشند. از خوابشان برای بیشتر درس خواندن به طور مداوم استفاده نکنند، البته بعضی شبهای خاص، شاید مجبور شوند تا ساعاتی از نیمه شب مشغول کار بیشتر باشند.
-حضور فعال در کلاسهای درس پیش دانشگاهی، به چه میزان برای شما اهمیت داشت؟ آیا حضور در این کلاسها الزامی است؟
حضور مؤثر و با هوشیاری و حواس کامل، حدود 75درصد یادگیری را شکل میدهد. پس فکر میکنم کسی مخالف شرکت کردن در کلاس نباشد!
-مهمترین عوامل موفقیت شما در کنکور چه چیزهایی بودند؟
تلاش مداوم، ناامیدنشدن، با برنامه ریزی و دقت کافی کارهای هر روز را انجام دادن، با برنامه ی پیشنهادی همراه شدن و عقب نماندن از تکالیف و کارهای هر روز و هفته از عوامل موفقیت من میباشند. البته قبل از هر چیز و ابتدای هر کار، توکل به خدا مهمترین اصل میباشد.
-شما در طی دوران کنکور چه تفریحاتی داشتید؟ چگونه خستگی خود را رفع میکردید؟
هر پنجشنبه با تعدادی از دوستان، حدود ۳۰/۱ساعت فوتبال بازی میکردیم، بدون اینکه به درس یا امتحان و ... فکر کنیم. بعد از فوتبال هم مدتی استراحت فکری و بدنی به خود میدادیم تا ادامه ی راه را بدون خستگی طی کنیم.
-برای داوطلبانی که تا الآن کنکور را کمتر جدی گرفتهاند، چه توصیهای دارید؟
خودشان را باور کنند. قطعاً موفق خواهند شد. هنوز دیر نشده است.
-آیا شما درسهایتان را خلاصه نویسی میکردید؟ آیا اینکار را به داوطلبان دیگر، توصیه میکنید؟
تکنیک خلاصه نویسی یکی از بهترین راهها برای مرور و تثبیت کردن مطالب در ذهن است. هر شخص بسته به سلیقه و طرز خلاصه نویسی و برداشت خود از مطلب، قطعاً خلاصه ای متفاوت با دیگری خواهد داشت. در بر اثر تمرین و ممارست در اینکار، شیوه ای برای خود پیدا کنند، مطمئن باشند خلاصه ای که خودشان نوشته اند، بهترین خلاصه است.
-میزان اهمیت دروس پایه در کنکور چه قدر است؟ این دروس چه تأثیری بر رتبهی اکتسابی شما داشتند؟
به هیچ وجه از اهمیت دروس پایه نباید غافل شد، چون درصد زیادی از سؤالات کنکور را دروس پایه تشکیل میدهد.
-برای آرامش بخشیدن به خود و دورکردن استرس از خود در سال کنکور، چه میکردید؟ چه راهکارهایی را توصیه میکنید؟
همیشه و هر روز، به برنامه هایی که برای همان روز و همان هفته ریخته اند، فکر کنند و در تلاش برای به انجام رساندن آن باشند. مثلاً از الآن به فکر اینکه روز جلسه کنکور چه پیش خواهد آمد؟ یا 1 ماه دیگر چه وضعیتی دارم؟، نباشند. (همه این مطالب مشروط به داشتن برنامه ای مدون و مرتب است).
منبع:گزینه جوان
